در طی قرن ها، انسان توانسته اشیای زیبایی را که خداوند خالق آن است و چشم هر بیننده ای را خیره به خود می کنند را کشف کند. از دید گوهرشناسان، برلیان، جزو نگین هایی گرانبها در تاریخ بوده است.
الماس ها با برش برلیان، گوهری خارق العاده با زیبایی منحصر به فرد هستند. برای شناخت بیشتر الماس ها و برلیان باید بگوییم که در جهان حدود سه هزار کانی موجود بوده که بیشتر آن ها آتشفشانی هستند و بر اثر مرور زمان به سنگ های رسوبی تبدیل شده اند. در حدود دویست عدد از این تعداد، تزیینی بوده که در جواهرات از آن ها استفاده می شود. برخی از آن ها گوهر های گران بهایی هستند که در راس همه این جواهرهای پرارزش، برلیان قرار دارد.
بیشتر بخوانید: سفری به دنیای شگفت‌انگیز الماس‌های طبیعی
سنگ برلیان چیست؟
تاریخچه پیدایش برلیان
هندی ها جزو اولین کشورهایی بودند که الماس ها را شناختند و تا سالیان بعد توانستند از آن بهره ببرند. در حدود قرن ۴ اولین الماس با قدمت ۹۰۰ میلیون سال در معدن های گوداواری هند کشف شد.
استخراج با توجه به محدودیت امکانات سخت بود و آن ها در طی سال ها متوجه شدند که الماس، جسمی سخت است که نیاز به تراش دارد. تراش هندی، تراشی بود که ۲۷۰۰ سال پیش با سه وجه و زیری صاف به وجود آمد.
در تاریخچه پیدایش برلیان باید بگوییم که تبدیل الماس به گوهری زینتی باعث شد که پادشاهان کشور ایران، پادشاهان یونانی و ملکه های اروپایی مجذوب آن ها شدند؛ زیرا برلیان نگینی خراش ناپذیر بود و با کار بر روی زیورآلات، تبدیل به جواهری خیره کننده می شد.
در ریشه یابی نام الماس، باید بگوییم که الماس به اسم “آداماس” در یونان و نام “الماس” در زبان فارسی معروف است. البته در اروپا نام الماس در طی گذشت سال ها به دیاموند تغییر پیدا کرد.
خصوصیات برلیان
براق بودن سنگ برلیان
به دلیل اینکه برلیان برش های متنوع و سرشار از هندسه دارد، نور را با بازتابی فوق العاده به بیرون انتقال می دهد و درخشندگی زیادی دارد.
سختی سنگ برلیان
سنگ برلیان سنگی است که به عنوان سخت ترین ماده طبیعی شناخته می شود و در برابر خراش مقاومت دارد.
رنگ متنوع سنگ برلیان
سنگ های گران قیمت برلیان رنگی ندارند؛ ولی با رنگ های متنوع دیگری هم در طبیعت هستند.
زیبایی منحصر به فرد
سنگ برلیان به دلیل استخراج دشوار و زیبایی منحصر به فردی که دارد، از سنگ های قیمتی محسوب می شود. البته ارزش برلیان به وضوح آن، برش، رنگ، شفاف بودن و داشتن گواهینامه های معتبر هم است.
بیشتر بخوانید: انواع سنگ ها را بشناسیم
الماس با برش برلیان
برش بر روی انوع مدل سنگ های قیمتی مانند سنگ های فیروزه، یاقوت، الماس و زمرد و… انجام می شود. از سنگ های مهم و ارزشمند که در جواهرات مورداستفاده است، الماس بوده که دارای تراش های مدل داری مانند تراش چهارگوش، تراش قلبی، تراش بیضی، تراش دایره ای و تراش مارکوئیز است و با توجه به سلیقه های مشتریان یا نوع سفارش آن ها انجام می گردد.
این تراش ها با انواع گوناگون برش مانند برلیان، زمرد، باکت و… برش داده می گردد. پس متوجه می شویم که برلیان یک نوع تراش سنگ است که بر روی سنگ الماس یا هر سنگ دیگری انجام می گردد.
برلیان را یک مهندس بلژیکی اختراع کرد که سایز و زوایای آن را به نوعی دقیق محاسبه کرد که نور بیشتری وارد سنگ می شود و انعکاس نور داخل سنگ از سطح بالای آن خارج خواهد شد که در این حالت، سنگ برش خورده برلیان بیشترین نور و درخشندگی را پیدا می کند.
بیشتر بخوانید: آشنایی با تراش های مختلف سنگ های قیمتی
سنگ های برلیان معروف کدام هستند؟
۱- برلیان ستاره کبیر آفریقا
وزن آن ۵۳۰٫۴ قیراط بوده و جزو جواهرات ملی انگلستان است که در تاج گذاری پادشاه چارلز هم مورد استفاده قرار گرفت.
۲- برلیان آبی امید
این برلیان به وزن ۴۵٫۵ قیراط بوده که در موزه اسمیتسونین واشنگتون نگهداری می گردد.
۳- برلیان کوه نور
این سنگ ۱۸۶ قیراطی را نادرشاه از هندوستان به ایران آورد و در سال ۱۸۵۰ به ملکه ویکتوریا هدیه داده شد. در قرن ۲۰ در تاج ملکه ماری که همسر پادشاه انگستان بود به عنوان یک نماد زینتی قرار داده شد.
۴- برلیان دریای نور
در ایران سنگ قیمتی دریای نور قرار دارد که سنگی به شکل مستطیل است و در موزه جواهرات ملی ایران گذاشته شده است. وزن سنگ دریای نور ۱۷۵ الی ۱۹۵ قیراط حساب می شود.
۵- برلیان تیفانی
این سنگ در آفریقای جنوبی و در معدن کمبرلی پیدا شده و ۱۲۸٫۵ قیراط وزن دارد.
۶- برلیان ناساک
این برلیان در معبد شیوا در آمریکا بوده و وزن آن ۹۰ قیراط است.
۷- برلیان کولینان
این سنگ که ۲۳۰ قیراط وزن دارد بر روی قطعه بزرگ الماس قرار دارد.
روش تراش سنگ برلیان
تمام زیبایی سنگ های الماس به تراش آن بستگی دارد. با اینکه بدون تراش و با وجود اینکه ناخالصی دارد، باز هم سنگی جذاب است؛ ولی تراشکاری و نوع تراشکاری آن جذابیت آن را بیشتر خواهد کرد. برای سنگ های الماس، تراش های مختلفی به کار می رود که نوع گرد و چهارگوش آن از همه بیشتر مرسوم است. برلیان زیباترین و خاص ترین نوع تراش الماس است و همانطور که گفتیم تراش برلیان بر روی هر سنگ دیگری هم قابل اجرا بوده و فقط مختص الماس نخواهد بود.
هدف از برش بر روی الماس، انعکاس نوری است که بر روی آن تابیده می شود. این انعکاس باعث می شود تا الماس، درخشنده تر نمایان شود. در صورتی که عمق و قطر برش ها اندازه نباشد، این خصوصیت به چشم نمی آید. پس تراش برلیان به مهارت تراشکار بستگی دارد و می تواند نهایت زیبایی آن را نمایش دهد.
بنابراین در برش بی نقص در برلیان باید به دو خصوصیت اصلی آن ها توجه کرد:
۱) مقدار صیقل محل برش
۲) قطر یا عمق برش بر روی الماس
سنگ الماس و برلیان چه تفاوتی با هم دارند؟
سنگ الماس از معدن استخراج شده و به کشورهای دیگر فرستاده می شود تا به اشکال دلخواه برش بخورند؛ ولی برلیان در واقع نوعی برش از سنگی مانند الماس است که دارای مقاومت و قیمت بالایی است. جواهرشناسان با نوع تراش برلیان بر روی الماس سعی می کنند آن را به نحوی تنظیم کنند که نورتابیده شده به سنگ با درخشش بیشتری خود را نمایش دهد. هر چقدر که درخشندگی سنگ بالاتر باشد، باعث می شود که قیمت و ارزش آن هم بیشتر شود.
اصول ارزیابی برلیان
جهت ارزیابی برلیان (۴C’s ) نیاز است که چهار مورد رنگ برلیان(Color)، تراش برلیان (Cut)، وزن برلیان (Carat) و کیفیت آن (Clarity) سنجیده گردد که باعث تاثیر آن در قیمت نهایی خواهد شد. درخشش و براق بودن برلیان نظر همه افراد را به خود جلب خواهد کرد. الماس برلیان سخت ترین سنگ در جهان است و بلور آن از کربن خالص متشکل شده که هیچ شی دیگری بر روی آن خراش ایجاد نمی کند.
انواع رنگ برلیان
الماس به ده رنگ متنوع در جهان وجود دارد که به رنگ هایی مانند آبی، سبز، زرد، ارغوانی در طیف های روشن تا تیره در طبیعت موجودند. الماس بی رنگ از گرانبهاترین الماس هایی است که مورد تقاضای افراد است. بی رنگ بودن آن یعنی هیچ رنگی حتی رگه ملایم هم نداشته باشد. بیشتر بلورهای استخراجی تونالیته ای زرد دارند که البته مشتری نمی تواند به راحتی آن را تشخیص دهد؛ ولی بعضی از این الماس ها رنگ زرد پررنگ دارند که قابل مشاهده خواهد بود. متخصصان با توجه به روشنی و تیرگی رنگ الماس می توانند قیمت آن را تعیین کنند.
تراش برلیان
در مطلب قبل گفتیم که هندی ها اولین تراش روی الماس را به صورت سه وجی ایجاد کردند؛ ولی با امکانات بیشتر فرانسوی ها و روسی ها، توانستند الماس برلیان هایی با ۶ ،۸ و ۱۸ وجه را تراش دهند. انواع تراش ها به اشکال مختلف بیضی، گرد، باگت، مارکیز، زمردی و تراش های مدل دار مانند لوزی، مثلث، قلب و غیره بوده که نوع گرد برلیان بیشتر از همه محبوب است. اگر دو نوع تراش با هم در یک نگین به کار برده شود، به آن تراش فانتزی می گویند.
وزن برلیان
تراش یک برلیان با وزن آن رابطه ای مستقیم دارد. ممکن است الماسی داشته باشید که عمق نداشته باشد و تراشکار آن تصمیم گرفته تا وزن مورد نیازش را به روشی که دوست دارد ارائه دهد. در زمان محاسبه قیمت برلیان یک گوهرشناس باید به ۴ مورد اصلی که عنوان کردیم توجه کند و بعد قیمت را با توجه به آن موارد اعلام کند.
کیفیت برلیان
یکی از چهار مورد ارزیابی برلیان، کیفیت خالصی و ناخالصی نگین برلیان است. این ناخالصی ها که نشان دهنده وجود سنگ های دیگر در سنگ برلیان است را باید گوهرشناسان به روش موسسه گوهرشناسی آمریکا (GIA) تشخیص بدهند. در صورتی که برلیانی دارای تراش و وزن بالایی بوده ولی ناخالص باشد ارزش آن از نگینی که تراش و وزن کمتری دارد و خالص بوده، کمتر است.
روش های نگه داری صحیح سنگ برلیان
جهت نگهداری صحیح ارزش برلیان، روش های زیر کاربردی خواهد بود:
۱- تمیزکردن مرتب برلیان
برلیان می تواند سریع هر نوع چربی یا آلودگی را به خود جذب کرده و باعث شود که درخشش آن کم شود. بهترین راه جهت نگهداری برلیان، تمیزکاری مرتب آن است. برای تمیز کردن برلیان باید از آب گرم و مایع ظرفشویی استفاده کنید و بعد از شستن و تمیزکردن با آب، آن را با یک دستمال مناسب سنگ های قیمتی خشک کنید.
۲- نگه داری از برلیان در مکان های خشک
سنگ های برلیان به رطوبت و نمک حساس هستند و نباید در جایی که آب و رطوبت هست قرار بگیرند. باید در جاهای خشک و دور از نور مستقیم باشند.
۳- استفاده نکردن از مواد شیمیایی
دقت کنید که سنگ برلیان نباید با موادی مانند اسپری، عطرها، خمیردندان و سایر مواد شیمیایی دیگر آلوده شود.
۴- جدا نگه داشتن برلیان از سایر جواهرات
نگه داشتن برلیان در کنار سایر جواهرات می تواند به آن آسیب برساند و باید آن را جدا نگهداری کنید.
۵- بیمه کردن سنگ برلیان
سنگ های برلیان به دلیل اینکه سنگ های گران قیمتی هستند، بهتر است که از بیمه جواهرات برای آن ها استفاده کنید.
سنگ‌های برلیان دارای چه طیف رنگی هستند؟
- برلیان بی رنگ: برلیان بی رنگ که گران ترین رنگ برلیان را دارند، سنگی با بازتاب نور عالی است.
- برلیان زرد رنگ: برلیان زرد دارای طیف های زرد کم رنگ تا زرد پررنگ تر هستند که رنگ آن بستگی به میزان نیتروژن در ساختار سنگ دارد.
- برلیان آبی: برلیان آبی به دلیل وجود روی یا بور در آن به این رنگ درآمده است.
- برلیان قرمز: رنگی کمیاب است که در صورت یافت شدن قیمت بالایی دارد.
- برلیان قهوه ای: رنگ قهوه ای در برلیان دارای قهوه ای تیره تر هم هستند.
- برلیان صورتی: برلیان صورتی طیف رنگ های صورتی مختلفی دارد.
- برلیان سبز: رنگ سبز برلیان به دلیل وجود داشتن نیکل یا بور در داخل آن است.
نتیجه گیری
یک الماس فوق العاده، الماسی است که بتواند انعکاس نور را به بهترین نحو نشان دهد. تراش برلیان با توجه به سایر برش های الماس های دیگر، انعکاس بیشتری از خود نشان می دهد. اگر الماسی با تعداد ۵۷ وجه برش بخورد، می تواند درخشندگی فوق العاده بیشتری را ایجاد کند. الماس در مدل های مختلفی برش می خورد که مدل برلیان از همه گران تر بوده و بیشتر از همه مدل ها جذابیت داشته و موردتقاضاست.
